Fıtık (Herni) ne demektir?

Vücudumuzda farklı boşluklar (göğüs, karın boşluğu gibi) bulunmaktadır. Bu boşluklardaki organlar bir takım anatomik yapılar nedeni ile birinden diğerine geçemez. Örneğin karın içi organlar göğüs boşluğuna geçemez. Bu geçişi engelleyen anatomik yapılardaki defekt nedeni ile organların farklı boşluklara yer değiştirmesine ya da vücut dışına yer değiştirmesine genel tanımı ile fıtık ya da herni denir.

Diyafragma Hernisi Nedir?

            Öncelikle diyafragmayı açıklayalım. Diyafragma; Karın boşluğu ile göğüs boşluğunu birbirinden ayıran kas ve liflerden oluşan anatomik bir yapıdır. Böylece her iki boşluktaki organlar birinden diğerine geçemez.

            Şayet diyafragmada herhangi nedenle bir açıklık olursa karın içi organlar göğüs boşluğuna doğru yer değiştirir buna da diyafragma hernisi denir.

Çocuklarda Diyafragma Hernisi neden oluşur?

            Diyafragma hernisi doğuştan ya da edinsel (sonradan oluşanlar) diye iki başlıkta değerlendirilebilir. Sonradan oluşanlar genellikle bir travma sonrası oluşur. Ancak çocuklarda diyafragma hernisinin tamamına yakını doğuştan olanlardır. Bu nedenle burada doğuştan diyafragma hernisinden bahsedilecektir.

            Diyafragma anne karnında gelişirken birkaç ayrı bölümden oluşur, bu parçalar birleşerek bütünlüğünü oluşturur. Bu birleşmenin eksik kaldığı durumlarda diyafragma hernisi oluşur.

            Doğustan diyafragma hernisinin kesin nedeni bilinmemektedir.  Ancak hastaların %25-30’unda kromozom hataları tespit edildiğinde genetik birtakım faktörlerin rol alabileceği düşünülmektedir.

Çocuklarda Diyafragma Hernisinin Çeşitleri Var mı?  

            Evet var. Öncelikle yukarda bahsedildiği gibi doğumsal ve edinsel olarak ikiye ayrılır.  Doğumsal olanlarda Bochdalek ( Posterolateral-arka yan - ) ve Morgagni ( Anterior-ön- ) olmak üzere ikiye ayrılır.

Çocuklarda Diyafragma Hernisinin Tanısı Nasıl Konur, Belirtileri Nelerdir?

            Tanıda esas olan hikaye ve fizik muayenedir. Hikayede bebeğin anne karnında takip durumu mutlaka sorgulanmalıdır. Günümüzde anne karnında takiple ilgili ciddi gelişmeler olduğundan hastaların çoğunun tanısı anne karnında yapılan ultrasonografi ile konur.

            Şayet tanı anne karnında konulmamışsa bebek doğduğunda solunum sıkıntısı başlar, özellikle dudaklar olmak üzere genel olarak siyanoz dediğimiz morarmalar başlar, bazen yutma güçlüğü olabilir, karın çökük olabilir.

Fizik muayenede kalp itilmiş olur ve herninin olduğu tarafta akciğer sesleri alınamaz. Bu tarafta barsak sesleri iyi bir dinleme ile alınabilir. Kalp atım sayısı ve solunum sayısı hızlanmıştır. Akciğer grafisi bazen de tomografi ve/veya ilaçlı grafilerle tanı kesinleştirilir.

Çocuklarda Diyafragma Hernisinde bebeğin yaşama oranını azaltan etkenler var mıdır?

            Evet var. Yapılan bilimsel çalışmalar sayacağımız kriterlerin bebeğin yaşam oranını azalttığını ve komplikasyon oranını arttırdığını göstermiştir. Bunlar; bebeğin erken doğması, 1000 gr’dan düşük doğum ağırlığı ile doğması, doğduktan sonra solunum sıkıntısının erken başlaması (özellikle ilk 24 saat), ek anomalilerin olması (özellikle kalp), solunum cihazına bağlanmaya ihtiyaç duyması, akciğerlerin gelişim durumu, mide ve karaciğerin göğüs boşluğunda olması, herninin tarafı, kan gazı dediğimiz kan tahlillerindeki parametrelerin belli değerlerin altında olması.

Çocuklarda Diyafragma Hernisine Eşlik Eden Ek Anomaliler Olabilir mi?

            Evet Olabilir. Özellikle; kalp, barsak, özofagus atrezisi, karın duvarı defektleri (omfolosel) gibi anomaliler sık karşılaşılan anomalileridr.

Çocuklarda Diyafragma Hernisinin Tedavisi Nedir?

Çocuklarda Diyafragma Hernisinin kesin tedavisi ameliyattır. Ancak öncelikle bebeğin kalp, akciğer ve diğer problemlerinin düzenlenmesi gerekmektedir. Bu nedenle biz bu durumu fizyolojik açıdan acil bir hastalık olarak değerlendiririz.

Burada esas olan şey bebeğin mutlaka bebek yoğun bakım ve ameliyat edilebilecek bilgi, tecrübe teknik imkanın olduğu bir hastanede doğurtulması gerekmektedir. Uygun şekilde doğum planlaması yapılan diyafragma hernili bebeğe doğar doğmaz gereken solunumsal ve tıbbi destek ile en uygun zamanda ameliyat planı yapılmalıdır. Genellikle 24-48 saat içinde solunum ve oksijenlenme durumu düzenlendikten sonra yapılan operasyonların başarı şansı daha yüksektir. Bu ameliyatla organlar olmaları gereken yerlere yerleştirilir ve diyaframdaki delik kapatılır.

Çocuklarda Diyafragma Hernisinin tedavisi sonrasında ne gibi problemlerle karşılaşılabilir?

Ameliyattan sonra bazen oldukça uzun süreler yine çok ciddi düzeyde solunum desteği sağlanması gerekir. Devamında bebeğin akciğerlerinin gelişim hızı ve kapasitesi takip edilir. Akciğer gelişimi yetersiz olan bu bebeklerde zaman zaman solunum sıkıntısı belirtileri, enfeksiyon bulguları, bazı kalp sorunları ve gastroözefagial reflü oluşabilir. Akciğer kapasitesinin takibiyle birlikte bu sorunların da takibi ve tedavisi sağlanmaya çalışılır. Ciddi bir ameliyat gerektiren, mortalite ve morbiditesi  yani ölüm ve tedavi sonrası komplikasyonları yüksek bir hastalıktır.

*** Burada verilen bilgiler, internet sitesinin içeriği ziyaretçiyi özellikle aileleri bilgilendirme amacı ile düzenlenmiştir. Hiçbir bilgi ziyaretçiler tarafından tavsiye olarak değerlendirilip hiçbir karar veya eyleme neden olmamalıdır. Konu ile ilgili hastasını mutlaka bir çocuk cerrahisi uzmanına muayene ettirmeli, onunla görüşerek birebir bilgisine başvurarak karar vermelidir.