İçindekiler
- İnmemiş Testis Nedir?
- İnmemiş Testisin Sıklığı Nedir?
- İnmemiş Testisin Tipleri Var mı?
- İnmemiş Testis Kimlerde Daha Sık Görülür?
- İnmemiş Testis Ameliyat Edilmediğinde Ne Gibi Zararı Görülür?
- İnmemiş Testis Ne Zaman Ameliyat Edilir?
- İnmemiş Testis Ameliyatı Nasıl Yapılır?
- İnmemiş Testis Ameliyatı Öncesi Neler Yapılır?
- İnmemiş Testis Ameliyatı Sonrası İyileşme Süresi Nasıldır?
- İnmemiş Testis Tanısı Nasıl Konur?
İnmemiş Testis Nedir?
Erkek çocuklarda, torbada bulunması gereken testislerin, zarar görebilecekleri bir bölgede (kasıkta, karın içerisinde vb.) bulunmasıdır. Sağ, sol ya da her iki testis de inmemiş olabilir. Yani baktığımızda ve Muayenede Skrotumun (Torbanın) boş olmasıdır.
Şekil; Sol inmemiş testis, sol torba boş
İnmemiş Testisin Sıklığı Nedir?
Doğumda inmemiş testise term bebeklerde %3-3.7, premature bebeklerde %33-60 oranında rastlanır. Doğum tartısı düştükçe inmemiş testis sıklığı artar. Doğum sonrası testisler ilk bir yıl içinde skrotuma inebilir ve bu nedenle bir yaşında inmemiş testis oranı yaklaşık olarak ortalama %1 düzeyindedir. Testisler doğum sonrasında en sık ilk üç ay içinde skrotuma iner. İnmemiş testis tek veya çift taraflı olabilir.
İnmemiş Testisin Tipleri Var mı?
Evet var.
- Ele gelen inmemiş testis; inmemiş testisli hastaların %80’ini oluşturur.
-
- Gerçek inmemiş testis
- Ektopik Testis
- Retraktil Testis
- Assending Testis
-
- Ele gelmeyen inmemiş testis; inmemiş testisli hastaların %20’sini oluşturur.
-
- İntraabdominal (Karın içi yerleşimli) inmemiş testis
- Kanaliküler inmemiş testis
- Testisin hiç olmaması
-
Şekil: İnmemiş testiste testislerin bulunabileceği bazı yerler
Gerçek inmemiş testis: Testisin normal iniş yolunda herhangi bir yerde olması ve torbaya inmemesi.
Ektopik Testis: Testisin normal iniş yolu dışında bir yerde olması ve torbaya inmemesi. Örneğin penopubik, penil, perineal ya da karşı skrotum (torbada) olması.
Retraktil Testis; Halk arasında utangaç testis olarak bilinir. Testis muayene ile rahatça skrotuma indirilir ve skrotumda (torbada) kalır. Ancak soğukta ya da soğuk elle muayenede testis yukarda görülür ve gerçek inmemiş testisle karıştırılır. Sıcakta ya da banyo yaptırıldığı sırada testisin torbada olduğu görülür. Bu hastaların ameliyat edilmesi gerekmez. Ancak belli aralıklarla uzman hekim takibi gerekir.
Assending testis: Testis normalde torbadadır daha sonra yukarı kaçar.
Testisler (Yumurtalıklar) Neden Torbaya İnmez ya da Tekrar Yukarı Kaçar?
Kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak ileri sürülmüş bazı teoriler bulunmaktadır. Bunlar genellikle sinirler ya da hormonlarla ilgili teorilerdir.
İnmemiş Testis Ailesel ya da Genetik Bir Hastalık mıdır?
Değildir. Ancak babada varsa çocuklarda ya da bir kardeşte varsa diğer kardeşlerde görülme sıklığı normal çocuklara göre daha sıktır.
İnmemiş Testis Kimlerde Daha Sık Görülür?
Düşük doğum ağırlıklı ve erken doğan bebeklerde ve ailede inmemiş testis olan çocuklarda daha sık görlür. Örneğin baba da inmemiş tesis hikayesi varsa çocuklarında da görülme ihtimali normalden yüksektir.
İnmemiş Testis Ameliyat Edilmediğinde Ne Gibi Zararı Görülür?
Testisler bulundukları torba içerisinde normal vücut sıcaklığından 0,5-1 C0 derece daha düşük ısıda korunurlar. Bu koşul testis hücrelerinin normal gelişimi ve fonksiyonları için gereklidir. Vücut sıcaklığında bulunan testislerdeki hücrelerin 6. aydan itibaren, geri dönüşümsüz olarak zarar gördükleri belirlenmiştir.
Çeşitli çalışmalarda, testis tümörlerinin %4-12'sinin inmemiş testislerden kaynaklandığı belirtilmiştir. Bu nedenle inmemiş testisin zamanında tanınması önemlidir.
Bu hastalar ameliyat edilmez ise Fertilite oranı (yani evlendiklerinde çocukları olma ihtimali) normal hastalara ya da ameliyat edilen hastalara göre oldukça düşüktür.
Ayrıca tesis torsiyonu ve travması daha sık görülür, diğer taraftan hasta büyüdüğünde bazı psiklolojik etkileri görülebilir.
Kasık Fıtığı İle İnmemiş Testis İlişkisi Nedir?
Testislerin beraberindeki karın zarının açık kalması çocuklardaki kasık fıtığının başlıca nedenidir. Özellikle erken doğan bebeklerde hem inmemiş testis, hem de kasık fıtığı birlikte bulunabilir. Kasık fıtığı olan bebeklerde testislerin zarar görme riski daha fazladır.
İnmemiş Testis Ne Zaman Ameliyat Edilir?
Testislerin torba içerisine yerleşmesi için bir süre beklenebilir. Tercih edilen ameliyat yaşı 6 ay-1 yaş arasıdır. 2 yaşını geçirmemesi özellikle önerilir çünkü yaş ilerledikçe testisin zarar görme riski artar.
İnmemiş Testisin Ameliyat Dışında Tedavi Şekli Var mıdır?
Seçilmiş hastalarda hormon tedavisi uygulanabilir. Ancak hormon tedavisi uygulanacak hastaların ve tedavi dozunun iyi belirlenmesi gerekir. Yanlış hastalara hormon tedavisi verildiğinde geçici düzelme olabilir ve sonra tekrarlar. Ayrıca yüksek doz ve uzun süreli hormon tedavisinin ciddi yan etkileri olduğu unutulmamalıdır.
İnmemiş Testis, Bir Başka Hastalığın Belirtisi Olabilir mi?
İnmemmiş testis genellikle izole kendi başına bir hastalıktır. Ancak inmemiş testis ile kasık fıtığı sıklıkla birliktedir. Ayrıca hipospadias (idrar deliğinin aşağıda olması) görülmesi, hastanın ayrıntılı tetkik edilmesini gerektirir. İç-dış idrar yolları ve böbrek sorunları da eşlik edebilir. Daha da önemlisi iki taraflı testisi muayenede ele gelmeyen hastalarda cinsiyet anomalisi (Çift Cinsiyet) açısından dikkatli olunması gerekmektedir.
İnmemiş Testis Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Genellikle inmemiş testis ameliyatı günübirlik (out-patient) ameliyat şeklinde yapılır. Hastanın ameliyat hazırlıkları ve tetkikleri yapılarak, aynı gün içerisinde ameliyatı gerçekleştirilir. Hasta ameliyattan 4-6 saat sonra taburcu edilebilir.
İnmemiş Testis Ameliyatı Öncesi Neler Yapılır?
Her şeyden önce iyi bir hikaye alınmalı ve genel bir fizik muayene yapılmalı sadece kasık bölgesi muayenesi ile yetinilmemeli. Daha sonra süreç, yani ameliyat öncesi, ameliyat süreci ve sonrası ile ilgili aile (anne ve baba) iyi bilgilendirilmelidir. Çocuk büyükse buna çocuk da dahil edilir. Bir takım testler yapılır, bu testler genel olmayıp hastaya göre belirlenir. ve hasta anestezi uzmanı tarafından da görülür, yaşanacak anestezi süreci ile aile ve çocuk bilgilendirilir. Hasta ameliyat öncesi 4 saat aç bırakılır.
İnmemiş Testis Ameliyatı Sonrası İyileşme Süresi Nasıldır?
Ameliyattan 2 saat sonra hasta doktor ve / veya hemşire direktifleri doğrultusunda beslenir. Hasta genellikle 4-6 saat sonra eve gönderilebilir. Ameliyat sonrası hasta, doktorun önerileri doğrultusunda sadece ağrı kesici alır, ek ilaç almasına gerek yoktur. Hasta 48-72 saat sonra doktor tarafından görülür, bu sırada pansuman yapılmasına gerek olmayıp, dikişler kendiliğinden erir ve alınması gerekmez. Hasta ameliyat sonrası doktorun önerileri doğrultusunda normal aktif hayatına devam eder.
İnmemiş Testis Tanısı Nasıl Konur?
Genellikle doğum sonrası muayene sırasında hekimler tarafından fark edilir. Bazen de aile fark edebilir.
İnmemiş Tastis Tanısını Kesinleştirmek İçin Ek Tetkikler Gerekir mi?
Tanı ve takipte faydalanılmak üzere her hastaya skrotal ultrasonografi yapılır. Diğer tetkikler (Karın USG, hormon testleri, Laparoskopi) hekimin kararı ve testisin muayene bulgusuna göre yapılır.
Ele Gelmeyen İnmemiş Testis Tanısı İçin MR Gerekir mi?
MR yapılabilir. Ancak yanlış negatiflik olabileceği ve çocuklarda MR yapabilmek için çekim sırasında genel anestezi alacağı unutulmamalıdır. Biz bu hastalarda hem tanı hem de tadavi amaçlı Laparoskopi önermekteyiz.
İnmemiş Testis Ameliyatlarında 2. Ameliyat Gerekir mi?
Özellikle ele gelmeyen inmemiş tesislerde gerekebilir.
İnmemiş Testis Ameliyatlarının Ne Gibi Riskleri Olabilir?
Hasta ameliyat sırasında genel anestezi alacağı için anestezi riskleri olabilir ki bu konuda ameliyat öncesi anestezi uzmanı hekim tarafından hasta yakınları bilgilendirilir.
Ayrıca bazı ameliyat komplikasyonları olabilir (Yara yeri enfeksiyonu, kanama, duktus yaralanması, inmemiş testisin tekrarlaması ve testis nekrozu ve kaybı gibi).
***Burada verilen bilgiler, internet sitesinin içeriği ziyaretçiyi özellikle aileleri bilgilendirme amacı ile düzenlenmiştir. Hiçbir bilgi ziyaretçiler tarafından tavsiye olarak değerlendirilip hiçbir karar veya eyleme neden olmamalıdır. Konu ile ilgili aileler hastasını mutlaka bir çocuk cerrahisi uzmanına muayene ettirmeli, onunla görüşerek birebir bilgisine başvurarak karar vermelidir.