Tiroglossal Duktus (Kanal) Kisti Nedir?
Tiroglossal duktus (kanal) kisti boyun orta hatta saptanan iyi huylu yapılar olup; doğumsal boyun kistlerinden en sık olanıdır.
Şekil 1: boyun orta hatta saptanan tiroglossal duktus (kanal) kisti görünüm
Tiroglossal Kanal Kisti Nasıl Oluşur?
Tiroglossal duktus (kanal) ana rahmindeki bebeğin tiroid bezinin gelişimini sağlayan kanaldır. Bu kanal dil kökünden başlayıp tiroid bezinin oluştuğu boyun orta hat kısmına uzanarak, gerekli kök hücrelerin tiroid bezini oluşturacağı bölgeye göç etmesini sağlar ve tiroid bezi oluşumu tamamlandıktan sonra kendiliğinden kanal yok olur. Bu kanalı kaplayan hücre kalıntılarının normalde tiroid bezi oluşumunu tamamladıktan sonra kaybolması gerekirken, kanal boyunca sebat etmesi ile tiroglossal kanal kisti hastalığı oluşur.
Şekil 2: boyun orta hatta saptanan tiroglossal duktus (kanal) kisti fizik muayene ve anatomik görünümü
Tiroglossal kanal kisti kimlerde görülür?
Bu hastalık genelde çocuk ve ergenlerde görülmesine rağmen nadiren 20 yaş üstü erişkinlerde görülebilir. Hastalık kadın ve erkek cinsiyetlerinde benzer görülme oranlarına sahiptir.
Tiroglossal kanal kistinin klinik bulguları nelerdir?
Kist enfekte olmaz yani mikrop kapmaz ise veya yırtılıp boyun dışına açılmaz ise boyun orta hatta küçük bir şişlik dışında bulgu vermez. Ancak iltihap kaparsa kitle üzerinde kızarıklık, ağrı, kitlede büyüme ve kitleden akıntı olabilir. Çok nadir olarak yutkunma ve solunum güçlüğüne neden olabilir. Kitlenin yutkunma ve dilin hareketi ile hareket etmesi önemli bir bulgusudur. Bazen de enfekte olmadan dışarı açılabilir o zaman da içinden berrak sümüksü bir sıvı akışı olur.
Tiroglossal Kanal Kisti Tanısı Nasıl Konur?
- temel kriter hikaye ve fizik muayenedir. Hikayede yukarda bahsedien klinik şikayetler olur bazen de tekrarlayan enfeksiyon atakları ve antibiyotikle düzelen klinik şikayet olur.
Fizik muayenede genel bir sistemik muayene yapılır, boyunda özellikle yutkunmak ve dili dışarı çıkarmakla misket büyüklüğünde orta hatta kitle saptanır. Çok enfeksiyon geçirmiş ise hareket etmeyebilir. Daha sonra kan tahlilleri ve boyun ultrasonografisi yapılır. Burda hem kist hem de tiroid bezi değerlendirilir. Şayet ultrasonda tiroid dokusu normal değilse tiroid sintigrafisi yapılmalıdır. Tiroglossal kanal kistinin içinde tiroid bezi dokusu olabilir hatta normal yerleşiminde tiroid dokusu olmayıp sadece kist içinde olabilir. Hastadaki tek tiroid dokusu burası olabilir ve cerrahi sonrası hasta tiroidsiz kalabilir
Tiroglossal kanal kisti neyle karışabilir?
İyi bir hikaye ve fizik muayene ile genellikle karışmaz ancak yine de şu hastalıklar da ayırıcı tanıda akılda tutulmalıdır: Dermoid kist, Epidermoid kist, Brankiyal kist, Tiroid piramidal lob hiperplazisi ve kistleri, Lipom, Ektopik tiroid dokusu, Lenfadenopati, Sebase kistler, Hamartoma ve Teratoma
Tiroglossal kanal kist tedavisi nedir?
Tiroglossal kanal kisti enfekte ise antibiyotik tedavisi başlanır, cerrahi tedavi enfeksiyon tedavisinin tamamlanmasından sonra yapılabilir.
Cerrahi ile kist ve dil tabanına kadar olan uzantısı çıkarılır. Ameliyat sırasında hyoid kemiğin orta kısmı da kist ve kanalla birlikte çıkarılır. Kistin nüks etmesini (tekrarlamasını) önlemek için yapılan en önemli işlemdir. Çıkarılan parça patolojik incelemeye gönderilir.
Tiroglossal kanal kisti ameliyat edilmediğinde ne gibi zararı görülür?
Sık geçirilen enfeksiyon ve erişkin yaşta kist içinde kanser gelişimi en ciddi komplikasyonlarıdır.
Tiroglossal kanal kisti ne zaman ameliyat edilir?
Hastalık tercihen tanı koyulduğunda enfeksiyon geçirmeden ameliyat ile çıkarılmalıdır.
Tiroglossal kistin ameliyat dışında tedavi şekli var mıdır?
Hayır yok.
Tiroglossal kist ameliyatı öncesi neler yapılır?
Herşeyden önce iyi bir hikaye alınmalı ve genel bir fizik muayene yapılmalı varsa başka hastalıkları öncelikle onlar tedavi edilmelidir. Daha sonra süreç, yani ameliyat öncesi, ameliyat süreci ve sonrası ile ilgili aile (anne ve baba) iyi bilgilendirilmelidir. Çocuk büyükse buna çocuk da dahil edilir. Bir takım testler yapılır, bu testler genel olmayıp hastaya göre belirlenir. Ve hasta anestezi uzmanı tarafından da görülür, yaşanacak anestezi süreci ile ilgili aile ve çocuk bilgilendirilir. Hasta ameliyat öncesi 4 saat aç bırakılır.
Tiroglossal kist ameliyatı sonrası iyileşme süreci nasıldır?
Hasta ameliyattan çıktığında kanama kontrolü için boyunda bir dren olabilir ki bu dren genelde 24 saat sonra alınır. Ameliyattan 2 saat sonra hasta doktor ve / veya hemşire direktifleri doğrultusunda beslenir.
Hasta genellikle ameliyattan 6-8 saat sonra eve gidebilir ancak 1 gece yatması da gerekebilir buna ameliyatın durumuna göre hekim karar verir
Ameliyat sonrası hasta, doktorun önerileri doğrultusunda sadece ağrı kesici alır, ek ilaç almasına gerek yoktur. Hasta 48-72 saat sonra doktor tarafından görülür, bu sırada pansuman yapılmasına gerek olmayıp, dikişler kendiliğinden erir ve alınması gerekmez. Hasta ameliyat sonrası doktorun önerileri doğrultusunda normal aktif hayatına devam eder.
Tiroglossal kist ameliyatlarında 2. ameliyat gerekir mi?
Ameliyat usulüne uygun yapılırsa genellikle tekrarlamaz.
Tiroglossal kist ameliyatlarının ne gibi riskleri olabilir?
Hasta ameliyat sırasında genel anestezi alacağı için anestezi riskleri olabilir ki bu konuda ameliyat öncesi anestezi uzmanı hekim tarafından hasta yakınları bilgilendirilir.
Ayrıca bazı ameliyat komplikasyonları olabilir (Yara yeri enfeksiyonu, kanama, tiroid bezi hasarı, nefes borusu problemleri, ses kısıklığı gibi, ki bunlar ameliyat usulüne uygun yapıldığında pek rastlanmaz).
*** Burada verilen bilgiler, internet sitesinin içeriği ziyaretçiyi özellikle aileleri bilgilendirme amacı ile düzenlenmiştir. Hiçbir bilgi ziyaretçiler tarafından tavsiye olarak değerlendirilip hiçbir karar veya eyleme neden olmamalıdır. Konu ile ilgili hastasını mutlaka bir çocuk cerrahisi uzmanına muayene ettirmeli, onunla görüşerek birebir bilgisine başvurarak karar vermelidir.
